* 1380 : Nguyễn Trãi ra đời trong dinh ông ngoại là quan tư đồ Trần Nguyên Đán ở Thăng Long.
* 1400 : Nhà Hồ thay nhà Trần, Nguyễn Trãi thi đỗ Thái học sinh ( tiến sĩ ), cùng cha là Nguyễn Phi Khanh ra làm quan với nhà Hồ.
* 1407 : Quân Minh xâm lược nước ta. Nhà Hồ mất, Nguyễn Phi Khanh bị bắt giải về Trung Quốc, Nguyễn Trãi đi theo cha, nhưng cha khuyên trở về tính chuyện trả thù nhà, đền nợ nước.
Nguyễn Trãi bị quân Minh bắt, giam lỏng ở thành Đông Quan.
* 1420 : Lê Lợi đóng quân ở Lỗi Giang, Nguyễn Trãi gặp Lê Lợi, dâng Bình Ngô sách.
* 1427 : Lê Lợi đóng quân ở Bồ Đề. Nguyễn Trãi viết thư thảo hịch dụ hàng .
* 1428 ; Lê Lợi lên ngôi. Nguyễn Trãi viết Bình Ngô Đại Cáo.
* 1440 : Nguyễn Trãi xin về nghỉ ở Côn Sơn.
* 1442 : Nguyễn Trãi được gọi ra nhận chức lại.
Lê Thái Tông đông tuần xem duyệt võ, ghé thăm Côn Sơn ( tháng 7 )
Ngày 4-8, vua về đến Trại Vải ( Bắc Ninh ), đêm bị chết đột ngột. Lúc ấy có Nguyễn Thị Lộ chầu chực bên cạnh.
Ngày 16-8 ( 12-9-1942 dương lịch ), Nguyễn Trãi bị buộc tội âm mưu giết vua, bị giết cùng với cả ba họ.
Nguyễn Trãi, người anh hùng của dân tộc, văn võ song toàn; văn là chính trị : chính trị cứu nước, cứu dân, nội trị, ngoại giao; võ là quân sự : chiến lược và chiến thuật: " yếu đánh mạnh, it địch nhiều ... thắng hung tàn bằng đại nghĩa". Văn và võ đều là vũ khí . Thật là một con người vĩ đại về nhiều mặt trong lịch sử nước ta.
Nguyễn Trãi là một con người đầy tài hoa, nhưng cũng đầy bất hạnh. Cuộc đời và thơ văn của ông đã sáng ngời lên một tình yêu nước, thương dân tha thiết, muốn cống hiến trọn vẹn cuộc đời mình cho dân, cho nước, nhưng cái hoài bão lớn lao ấy của ông không thực hiện được vì vua Lê Thái Tổ rồi đến vua Lê Thái Tông không còn tin dùng ông như trước nữa. Ông buồn chán, đành thoát vòng danh lợi, lui về ở ẩn ở Côn Sơn, sống cuộc sống thanh bần. Cuối cùng ông còn phải ôm mối hận nghìn đời và bị tru di tam tộc, vì bị vu oan là mưu sát vua Lê Thái Tông. Mãi đến đời vua Lê Thánh Tông ông mới được minh oan.
Những tác phẩm của ông :
- Quân trung từ mệnh tập : Là những thư từ gửi cho các tướng tá giặc và những giấy tờ giao thiệp với triều đình nhà Minh, nhằm thực hiện kế “đánh vào lòng” ngày nay gọi là địch vận.
- Bình Ngô đại cáo : Thừa lệnh Lê lợi, Nguyễn Trãi viết Bình Ngô đại cáo để tổng kết cuộc kháng chiến mười năm chống quân Minh đầy hi sinh gian khổ, nhưng cũng đầy thắng lợi vẻ vang và tuyên bố nước nhà độc lập.
- Các bài chiếu : Nguyễn Trãi viết các bài chiếu là theo lệnh của Lê Thái Tổ để răn dạy thái tử và các quan.
- Ức Trai thi tập : Tập thơ viết bằng chữ Hán.
- Quốc Âm thi tập : Tập thơ viết bằng chữ Nôm.
Nói tóm lại, thơ văn của Nguyễn Trãi thể hiện một tình yêu quê hương, gia đình sâu đậm, một tình yêu thiên nhiên tha thiết và bộc lộ tâm sự u hoài của nhà thơ.
Nguyễn Trãi không những là một nhà thơ mà ông còn là một nhà chính trị, một nhà quân sự, một nhà văn hóa lỗi lạc. Chính vì vậy, vào năm 1980, Tổ chức Văn hóa Giáo dục thế giới của Liên Hiêp Quốc kỉ niệm ông như một danh nhân văn hóa của nhân loại.